تب در بچه ها؛ چه وقت می گوییم تب یک کودک بالاست؟ - دنیای ویدئو

معنا و مفهوم تب

دمای نرمال بدن حدود 37 درجه سانتیگراد است. با این حال ممکن است در طول روز کمی بالاتر یا پایین تر از این عدد نوسان داشته باشد. با رسیدن دمای بدن به 37.7 درجه سانتیگراد یا بالای آن، تب آغاز می گردد.

دمای بین 38 و 39 درجه سانتیگراد، به عنوان تب با شدت کم و دمای بالای 39 درجه سانتیگراد به عنوان تب بالا در نظر گرفته می گردد. تب به خودی خود یک بیماری نیست. در عوض می توانیم بگوییم که دمای بالای بدن، نشانه درگیر بودن سیستم ایمنی کودک با نوعی مهاجم است که این تهاجم، معمولا یک بیماری همراه یا عفونت است.

ممکن است کودک همراه با دمای بالای بدن، علائم زیر را نیز تجربه کند:

• لرز
• تعریق
• درد عضلانی
• تغییر در اشتها
• کم آب شدن بدن
• ضعف
• تغییرات رفتاری

عددی که دماسنج نشان می دهد همواره بهترین شاخص میزان بیمار بودن کودک نیست. پس ضروری است موارد دیگری را هم در نظر بگیرید:

• سن کودک
• نحوه رفتار کودک
• تعداد روزهایی که کودک دچار تب بوده است.
• هر گونه علائم دیگری که مشاهده می کنید.

برای مثال، بر اساس تحقیقات مایو کلینیک، حتی درصد کمی از بچه ها خردسال (معمولا بین سنین 6 ماه تا 5 سال) ممکن است دچار تشنج ناشی از تب شوند. این تشنج ها ممکن است شامل حرکات پرشی باشند یا به نظر برسد که کودک غش نموده است.

اگر کودک شما دچار تشنج شد، به پزشک او اطلاع دهید و در صورتی که تشنج بیش از 5 دقیقه طول کشید با اورژانس تماس بگیرید.

تب بالا در نوزادان تازه متولد شده تا 3 ماهه

در نوزادان خیلی کوچک، حتی تب پایین هم می تواند نگران نماینده باشد. به همین دلیل در صورتی که کودک تان دچار هر گونه تب 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر شد، حتما باید به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید. این موضوع برای پائین تر رفتن دمای بدن از 36.5 درجه سانتیگراد (به وسیله مقعدی) نیز صادق است.

اگر نوزاد شما به همراه تب، هر کدام از علائم زیر را نیز داشت باید به اورژانس مراجعه کنید:

• اشکال در تغذیه
• اشکال در تنفس
• بثورات بدون علت
• اسهال یا استفراغ
• تفاوت در رفتار (بی حال، ناآرام و غیره)

برای دقت بیشتر، دمای بدن نوزاد را با یک دماسنج دیجیتالی که به صورت مقعدی استفاده می گردد، اندازه گیری کنید. این بهترین راه برای اندازه گیری تب است. تحقیقاتی وجود دارد که نشان می دهند دماسنج های شریان گیجگاهی نیز برای این سنین دقیق عمل می نمایند. اما باید برای دریافت دستورالعمل استفاده از آن، با پزشک صحبت کنید.

تب بالا در نوزادان بین 3 ماه تا 3 سال

در نوزادان و بچه ها نوپا، در صورتی که تب کودک 39 درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد، به پزشک مراجعه کنید. همچنین باید به چگونگی پاسخ کودک به داروهای بدون نسخه (OTC) نیز توجه نمایید. در خصوص دادن هر گونه داروی بدون نسخه به نوزادان زیر یک سال با پزشک اطفال صحبت کنید.

اگر داروهای کاهنده تب مثل ایبوبروفن و استامینوفن پاسخ ندادند، ممکن است مسئله جدی تری در میان باشد. دقت کنید که برای بچه ها زیر 3 ماه به هیچ وجه داروهای بدون نسخه استفاده نکنید. مصرف استامینوفن در بچه ها بین 3 تا 6 ماه و مصرف ایبوپروفن در بچه ها بالای 6 ماه بلامانع است (حتما زیر نظر پزشک به بچه ها دارو بدهید).

سایر علائمی که لزوم مراقبت های اورژانسی را نشان می دهند عبارت هستند از:

• اشکال در بیدار شدن از خواب
• اشکال در تنفس
• کاهش خروجی ادرار
• ناتوانی در نگه داشتن مایعات در معده (استفراغ)
• بثورات تیره بدون علت
• سفتی گردن، درد شکم و سایر مسائل

برای نوزادان عظیم تر و بچه ها نوپا نیز اندازه گیری به شیوه مقعدی، بهترین راه برای اندازه گیری دقیق تب است. در نتیجه، می توانید هم از دماسنج دیجیتال برای زیر بغل و هم از دماسنج شریان گیجگاهی برای اسکن دمای گیجگاه بهره ببرید.

اگر دماسنج داخل گوش دارید باید تا حداقل 6 ماهگی کودک صبر نموده و پس از این مدت از آن بهره ببرید.

• 7 راه چاره ساده برای آموزش غذا خوردن به بچه ها

تب بالا در بچه ها عظیم تر از 3 سال

برای بچه ها عظیم تر از 3 سال، تب بیش از 38.8 درجه سانتیگراد که به مدت 2 روز یا بیشتر طول بکشد، می تواند نگران نماینده باشد.

اگر پزشک اطفال به شما بگوید کودک تان احتیاج به مراقبت بیشتری دارد، این کار را به مدت دو سه روز می توانید انجام دهید.

در هر حال، اگر تب کودک 5 روز یا بیشتر طول کشید، حتما با پزشک اطفال تماس گرفته و وقت بگیرید. همچنین اگر تب کودک با داروهای بدون نسخه پایین نیامد نیز او را نزد پزشک ببرید.

سایر علائمی که ممکن است به مراقبت های فوری احتیاج داشته باشند عبارتند از:

• اشکال در تنفس یا بلع
• اشکال در نگه داشتن مایعات در معده (استفراغ)
• سوختگی ناشی از ادرار یا ادرار کم
• بثورات تیره بدون علت
• سفتی گردن، درد شکم و سایر مسائل
• بی حال بودن و دشواری در بیدار شدن از خواب

در بچه ها 4 سال به بالا، می توان از دماسنج دیجیتال برای اندازه گیری تب استفاده کرد، به این صورت که باید آن را داخل دهان و زیر زبان قرار داد. البته از این روش در صورتی می توان استفاده کرد که کودک بتواند دماسنج را به مدت لازم در دهان نگه دارد. برای دریافت بهترین نتیجه، مطمئن شوید که از آخرین باری که کودک چیزی خورده یا نوشیده 30 دقیقه گذشته باشد.

همچنین می توان با استفاده از یک دماسنج شریان گیجگاهی و قرار دادن آن در داخل گوش یا زیر بغل یا حتی روی پیشانی، تب کودک را اندازه گرفت.

بهترین موقع برای مراجعه به پزشک

شما کودک خود را بهتر از همه می شناسید. اگر حس تان می گوید مسئله ای وجود دارد، پس در زنگ زدن به مطب پزشک کودک خود تردید ننموده و با این کار احساس حماقت نکنید .

در موارد زیر با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید:

• نوزاد شما کوچک تر از 3 ماه است، با تب بالای 38 درجه سانتیگراد.
• کودک 3 تا 6 ماهه شما دارای تب 38.8 درجه سانتیگراد است و رفتاری بر خلاف معمول دارد. مثلا بی حال و نا آرام است.
• کودک 6 تا 24 ماهه شما تب بیش از 38.8 درجه سانتیگراد دارد که بیش از یک روز طول کشیده است. بدون هیچ علائم دیگری از بیماری مثل سرفه یا اسهال.
• تب کودک شما 5 روز یا بیشتر طول کشیده است.
• تب کودک خردسال شما 40 درجه سانتیگراد یا بیشتر است، بدون توجه به وجود علائم دیگر.
• تب کودک حتی با استفاده از داروهای کاهنده تب، پایین نمی آید.
• کودک شما بی قرار و بی حال است یا مثل همواره رفتار نمی نماید.
• کودک خردسال شما علائم کم آبی را نشان می دهد؛ مثلا کاهش ادرار (توجه داشته باشید که نوزادان باید روزانه حداقل 4 پوشک را خیس نمایند. بچه ها عظیم تر باید هر 8 تا 12 ساعت حداقل یک بار ادرار نمایند).
• کودک به تازگی واکسیناسیون شده است و تب 38.8 درجه سانتیگراد یا بالاتر دارد.
• کودک به تازگی واکسیناسیون شده است و به مدت بیش از 48 ساعت دچار تب بالا بوده است.
• کودک شما دچار تشنج ناشی از تب شده است. اگر تشنج کمتر از 5 دقیقه طول کشید با پزشک او و اگر بیشتر از 5 دقیقه طول کشید با اورژانس تماس بگیرید.

چه زمانی لازم نیست نگران باشید و چرا؟

در بسیاری از موارد، تب، واکنش بدن در مبارزه علیه یک بیماری خفیف است. وقتی که این بیماری به تدریج فروکش می نماید، تب نیز به خودی خود از بین رفته و حال کودک بهتر می گردد.

به خاطر داشته باشید که برای تب در نوزادان زیر 3 ماه همواره باید به پزشک مراجعه کرد. با این حال، بچه ها عظیم تر بیشتر دچار تب می شوند. بنابراین همانقدر که دانستن زمان مراجعه به پزشک مهم است، دانستن زمانی که خودتان به تنهایی می توانید بر تب کودک خود نظارت داشته باشید هم کلیدی و مهم است.

• راه های طبیعی برای افزایش شیر مادر

در موارد زیر می توانید تب کودک را در منزل کنترل کنید:

• اگر تب کمتر از 3 تا 5 روز طول بکشد، به شرط اینکه فرزند خردسال شما رفتار نرمال خودش را داشته باشد. به نحوه غذا خوردن، آب خوردن و الگوی بازی آن ها دقت کنید تا ببینید آیا رفتارشان در سطح نرمال همیشگی هست یا خیر . با این حال، انتظار می رود نسبت به معمول کمی خسته تر باشند.
• تب زیر 39 درجه سانتیگراد در بچه ها بین 3 ماه تا 3 سال و یا تب زیر 39.4 درجه سانتیگراد در بچه ها عظیم تر از 3 سال. البته، به این شرط که علام هشدار دهنده دیگری وجود نداشته باشد. تب در این محدوده، شایع است و لزوما نشان دهنده یک شرایط اورژانسی نیست.
• اگر کودک پس از واکسیناسیون، دچار تب گردد. داشتن تب خفیف در دو روز اول بعد از واکسن زدن، لزوما جای نگرانی ندارد.

تغذیه مناسب بچه ها تب دار

معمولا بچه ها تب دار یا بیمار، دچار کم اشتهایی شده و به درستی غذا یا شیر نمی خورند بنابذاین شما باید سعی کنید تغذیه ای سالم و متعادل داشته باشند. بچه های که تب دارند بیشتر از بچه ها سالم عرق می نمایند. بنابراین ضروری است مقدار آب بیشتری بنوشند تا دچار کم آبی بدن نشوند.

سعی کنید از پوره میوه و سبزیجات بهره ببرید. نوع پوره را بر اساس سلیقه و علائق فرزندتان انتخاب کنید. پوره سیب، هویج یا نخودفرنگی برای درمان تب در بچه ها مفید هستند.

دمنوش زنجبیل برای بچه ها بالای 6 ماه مفید است و باعث افزایش سطح ایمنی بدن آن ها می گردد. اثبات شده است که زنجبیل دارای خواص آنتی اکسیدانی زیادی بوده و به کاهش تراکم خلط سینه یاری می نماید. مقداری زنجبیل را در یک فنجان آب به مدت چند دقیقه بجوشانید. سپس آن را صاف نموده و اجازه دهید تا ولرم گردد. این نوشیدنی را به کودک (عظیم تر از شش ماه) خود بدهید.

حرف آخر

خیلی محتمل است که کودک خردسال شما در طول زندگی اش بارها دچار تب گردد. به عدد روی دماسنج دقت کنید، اما به رفتار کودک هم نگاه کنید. اگر کودک به طور نرمال و عادی رفتار می نماید و مایعات کافی می نوشد، تب نیز نسبتا سریع از بین خواهد رفت و در نتیجه می توانید راحت باشید و اقدامات لازم را در منزل انجام دهید. مثل حمام کردن کودک با آب ولرم.

در غیر این صورت، به پزشک مراجعه کنید یا به سرعت به مرکز مراقبت های فوری بروید تا تب کودک تحت کنترل و نظارت قرار بگیرد. پیشنهاد می کنیم حتما 12 ترفند که هر مادری برای نگهداری از نوزاد تازه متولد شده باید بداند را مطالعه کنید.

منبع : healthline , parenting.firstcry