بروکراسی پیچیده و تمرکزگرا، بیماری مزمن مدیریت شهری تهران - دنیای ویدئو

محمد سالاری در جلسه امروز شورای شهر تهران، در نطق پیش از دستور خود با موضوع ضرورت تفویض اختیارات ستاد شهرداری تهران به صف،گفت: کمتر از یک سال از عمر خدمت مدیریت شهری پنجم باقی مانده و زمان به سرعت برق و باد در حال سپری شدن است. مدیریت شهری پنجم در حالی ماه های آخر خدمت خود را سپری می نماید که در مقایسه با دوره های پیشین با مسائل اقتصادی بسیار و نیز همه گیری کرونا دست و پنجه نرم می نماید اما با همه این دشواری ها توانسته در این مدت گفتمان انسان محور خود را در اداره شهر تثبیت نماید.

وی ادامه داد: گفتمانی که خود را در روینمودهایی مانند فسادستیزی و رانت زدایی و کاهش جدی تأثیرات امضاهای طلایی، احترام به سرمایه های انسانی شهر، تصمیم گیری از راستا کارشناسی، توجه به حقوق عمومی و توقف شهرفروشی، شفافیت و تقویت نظارت همگانی، صیانت از محیط زیست و باغات شهر، توسعه کمی و کیفی قلمروهای عمومی، پیاده محوری، بازآفرینی شهری و نهایتا محله محوری متجلی ساخته است. با این همه تجلی عینی و عملیاتی بعضی از این روینمودها هنوز به طور کامل در سطح شهر برای شهفرایندان محسوس نشده که دلیل آن اجرایی نشدن کامل برنامه اولویت محور شورا و شهرداری است.

بروکراسی پیچیده و تمرکزگرا یکی از بیماری های مزمن مدیریت شهری تهران

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه مجددا هشدار می دهم که با وجود اراده در مدیریت شهری برای تحقق برنامه اما در عمل رویه های نامناسب موجود و تمرکزگرایی در انجام امور در سازمان شهرداری تهران مانع از تحقق برنامه ها در فرصت باقی مانده می گردد، اظهار کرد: همانطور که استحضار دارید یکی از بیماری های مزمن مدیریت شهری تهران بلکه کشور ما، بروکراسی پیچیده و تمرکزگرا است که ریشه در عوامل متعدد دارد و تبیین عوامل و ابعاد آن در این فرصت نمی گنجد. این تمرکزگرایی گرچه منافعی سیاسی و اتوریته سازمانی برای مدیران ارشد شهرداری به همراه داشته اما مسلما به زیان مردم شهر است. چرا که موجب کندی در تصمیم گیری و عقب ماندگی مدیریت شهر از تحولات سریع شهر، افزایش هزینه های اداره شهر، کاهش مشارکت پذیری و فاصله گیری بیش از پیش مدیریت شهری از دغدغه های اصلی مردم می گردد لذا لازم است که هر چه سریعتر نسبت به شناسایی گره گاه هایی که براثر عدم تفویض اختیار در مناطق شهرداری ایجاد شده اند اقدام کنیم و برای برطرف آن ها تصمیم گیری نماییم.

سالاری با اشاره به بازدیدهای مستمر و هفتگی خود از مناطق و دریافت نقطه نظرات مدیران شهرداری و کارگروه های تخصصی در قالب شورای شهرداران، فهرستی از ضروری ترین موارد تجدید نظر در فرآیندها و رویه های مدیریتی با رویکرد تفویض اختیار از ستاد به صف را ارائه کرد.

فهرستی از وظایف قابل تفویض از ستاد شهرداری به صف

وی ضرورت تجدید نظر در فرآیند برگزاری مناقصات و انعقاد قراردادها و بویژه قراردادهای عمرانی، ضرورت تجدید نظر در فرآیند برگزاری جلسات مناقصه، ضرورت تجدید نظر در شیوه ارزیابی و تملک املاک و با رویکرد کاهش جدی زمان ارزیابی، کاهش بروکراسی موجود در صدورکفایت اسناد برگزاری مناقصه پروژه ها،ضرورت تجدید نظر در تمرکزگرایی فرآیند پیگیری های حقوقی، تفویض اختیار انتصاب مدیران در سطح مناطق به شهرداران، تجدید نظر در سقف قرارداد مناطق با شرکت های تابعه، تفویض اختیار به شهرداران در مورد پذیرش مطالبات قطعی پیمانکاران، بابت تضمین حسن اجرای تعهدات قراردادهای جدید را از موارد قابل تفویض دانست.

سالاری اضافه نمود: تفویض اختیار تحویل موقت و قطعی پروژه ها به مناطق،تفویض اختیار عقد قراردادهای معاملات متوسط به مناطق،تفویض اختیار به مناطق به منظور انعقاد قرارداد برای تهیه طرح های موضعی (حداقل تا سقف دو میلیارد ریال)،تفویض اختیار تنظیم (صورتجلسه کمیسیون تهاتر، فروش و اجاره و توافقنامه تهاتر) توسط منطقه (ارزیابی در ستاد- تصمیم گیری در صف)، واگذاری بعضی امور اجرائی در بخش حمل ونقل به مناطق که همچنان در دست ستاد است، تفویض اختیار انجام بعضی مناقصات و قراردادها در بخش فضای سبز و رفت و روب مناطق، تفویض اختیار در اجرای برنامه های فرهنگی و اجتماعی منطبق با مقتضیات هر منطقه، ضرورت تجدید نظر در قاعده تجزیه معاملات در مورد پروژه های محله ای و کوچک مقیاس، ضرورت کاهش تمرکز اعتبارت بودجه سالیانه در ستاد، ضرورت تخصیص بخش قابل توجهی از منابع حاصل از املاک مناطق به خود مناطق وتجدید نظر در فرآیند صدور پروانه، پایانکار و همچنین جوابگوئی به استعلامات در مناطق و سایر فرایندهای شهرسازی و معماری از دیگر موارد قابل واگذاری از ستاد به صف است.

غلبه ترس مفرط بر بدنه مدیریتی شهرداری بدنبال رویکرد های مچ گیرانه نهادهای نظارتی

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در مورد دیگر مواردی که ضرورت تفویض دارند گفت: عدم وجود رویه ها و چهارچوب های تعریف شده برای بعضی پروژه ها، وجود رویکرد های مچ گیرانه در نهادهای نظارتی و بعضا متضاد با حقوق عمومی شهر، کندی آنالیز طرح ها در کمیسیون ماده 5 و ستاد شهرداری تهران موجب تأخیر در اجرای برنامه ها می گردد و عملا با چنین روینمودهای ترس مفرط بر بدنه مدیریتی شهرداری غالب شده و رویکرد پاک کردن صورت مساله و تصمیم گیری نهادینه می گردد.

سالاری از قول یکی از مدیران شهرداری در هیات تخلفات اداری اعلام کرد: در دوره گذشته مدیریت شهری با وجود حجم زیادی از تخلفات طی یک بازه زمانی تنها 170 پفراینده در تخلفات اداری تشکیل شده است اما در این دوره در همان بازه زمانی 1400 پفراینده در تخلفات اداری در جریان است که اساسا با این رویکرد هیچگونه انگیزه و اراده ای برای تعریف پروژه از سوی مدیران شهری باقی نمی ماند البته که اصل نظارت درست است.

وی توضیح داد: موراد ذکر شده علاوه بر اینکه در اجرای کلیه برنامه ها و پروژه های شهری ایجاد کندی و گره می نمایند، در اجرایی شدن پروژه های کوچک مقیاس محله ای نیز مانعی جدی ایجاد نموده اند. با عنایت به اینکه شورای شهر و شهرداری عزم خود را جزم نمودند که در مدت کوتاه باقی مانده و با توجه به تنگناهای اقتصادی گریبانگیر مدیریت شهری، تمرکز خود را بر اجرایی شدن پروژه های کوچک مقیاس محلی قرار دهند اما با توجه به عدم تفویض اختیارات به مناطق، فرایند اجرایی این پروژه ها بسیار کند شده است.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: همه می دانیم که این پروژ ه ها با وجود ابعاد کوچک و بودجه و زمان کمی که لازم دارند اما به دلیل اینکه به مستقیم ترین احتیاج ها و مطالبات شهفرایندان در کف محلات که در دوره های گذشته مدیریت شهری مغفول مانده اند، پاسخ می دهند، احتیاجها و مطالباتی که در دوره های گذشته مدیریت شهری مغفول مانده اند و کمتر مورد توجه بودند، بیشترین سطح رضایت شهفرایندان را به ارمغان خواهند آورد و کیفیت زیست شهری را ارتقاء خواهند داد. این پروژه ها که به نوعی تبدیل به سنجه صحت آزمایی روینمودهای نوین مدیریت دوره پنجم بدل شده اند، درصورت محقق نشدن منجر به حس ناامیدی از عملکرد مدیریت شهری در میان شهفرایندان و از بین رفتن سرمایه اجتماعی رویکرد انسان محوری در مدیریت شهری خواهد شد.

سالاری تاکید نمود: ضرورت دارد شهرداری تهران با اصلاح رویه های اجرایی و مدیریتی خود در راستای تفویض اختیارات به مناطق زمینه تحرک و سرعت بخشی به اجرای برنامه اولویت محور به ویژه پروژه های کوچک مقیاس محله ای را فراهم کند.

عدم تحقق برنامه اولویت محور به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در پایان خطاب به شهردار تهران گفت: عدم تحقق برنامه اولویت محور به هر بهانه ای ازجمله کمبود منابع اقتصادی به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و اعتقاد دارم با توجه به ظرفیت های بالقوه و بالفعل قابل توجهی که در سطح مناطق و محلات شهر تهران برای تامین منابع و درآمدها با رویکرد شورای پنجم و جنابعالی وجود دارد ما می توانیم 3 تا 4 هزار پروژه محله ای مبتنی بر احتیاج واقعی محلات را در همین مدت باقی مانده به پایان برسانیم.

وی اضافه نمود: بنده به عنوان یکی از اعضای شورای شهر خود را مکلف می دانم تا در راستای تحقق برنامه ها به طور تمام قد از شهر دار تهران حمایت کنم و البته که در صورت تعلل در اجرای برنامه ها و عدم تفویض اختیارات لازم برای تحقق آن ها، در ایفای نقش نمایندگی و پاسخ به مطالبات مردمی خود را ملزم به استفاده از تمامی ظرفیت ها و حقوق قانونی شورا به منظور جوابگو نمودن شهرداری می دانم.